HIRSIZLIK SUÇU -TCK 141

Hırsızlık Suçunun Unsurları Nelerdir

Bir suçun hırsızlık suçu vasfına girebilmesi için birtakım şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar detaylıca aşağıda açıklanmıştır;

BASİT HIRSIZLIK SUÇU

TCK’nın 141. Maddesine göre; Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alma eylemi basit hırsızlık suçunu oluşturmaktadır.

Açıkta bırakılmış eşya, mağdurun yaşadığı özel alanlar dışında kalan cadde, sokak, park, bahçe, sahil kenarları ve bu gibi yerlere benzeyen halka açık yerlerde bırakılan eşyayı tarif etmektedir. Hırsızlık suçunun basit temel şekli, TCK madde 141’de düzenlenen açıkta bırakılan eşya hakkındadır.

Yerleşik Yargıtay uygulamasına göre, basit hırsızlık suçunun konusunu oluşturan fiiller ;

Basit hırsızlık suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapistir.

NİTELİKLİ HIRSIZLIK SUÇU

Nitelikli hırsızlık suçu; taşınır bir malın belli kapalı yerlerde bulunması, özellikli fonksiyona sahip olması, özel beceriyle alınması, kamu malı olması, suçta teknolojinin kullanılması gibi nedenlerle oluşan daha ağır hukuki ihlaller sonucunda meydana gelen bir suçtur. Nitelikli hırsızlık suçu cezası daha farklıdır.

Hırsızlık suçunun;

a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,

c) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,

d) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında, e) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında,

İşlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(2) Suçun;

a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,

b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,

c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,

d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,

e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,

f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak, g)

büyük veya küçük baş hayvan hakkında,

h) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

 Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.

(3) Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

(4) Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz.

 (5)Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

HIRSIZLIK SUÇUNDA CEZAYI ARTIRAN HALLER

Suçun yukarıda saydığımız nitelikli halleri, suçun gece vakti işlenmesi hallerinde cezada artırım yapılacaktır. Fail, ister basit hırsızlık suçunu isterse nitelikli hırsızlık suçunu işlesin, suçu gece vakti işlediği takdirde belirlenen temel cezası yarı oranında arttırılır

CEZAYI AZALTAN HALLER

Hırsızlık suçunun;

İşlenmesi halleri daha az cezayı gerektiren hallerdir. Bu durumda faile şikayet üzerine iki aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilecektir. Kanun’da açıkça belirtildiği üzere suçun bu halinin işlenmesi halinde soruşturma yapılması mağdurun şikayetine bağlıdır.

Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.TCK’nın 145. maddesinin uygulanmasında hâkime takdir hakkı tanınmış olup, hâkim takdir hakkını kullanırken keyfiliğe kaçmadan, her somut olaya uygun, yasal ve yeterli gerekçe göstermek suretiyle uygulama yapmalıdır.

Hırsızlık Suçu Yargıtay Kararı

Yargıtay 17. Ceza Dairesi, 02.10.2018 tarihli ve 2016/10365 E., 2018/11624 K.  Sayılı kararı

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 15.12.2009 gün ve 6/242-291 sayılı içtihadında belirtildiği üzere, “…daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca gereksinimi kadar ve değer olarak az olan şeyi alma” görüşünün, TCK’nın 145. madde uygulamasında bütünüyle reddedilmesi mümkün değil ise de, maddenin yalnızca bu tanımlamayla sınırlandırılması da olanaklı değildir. 145. maddenin gerek ilk şekli, gerekse değiştirilmiş biçimi; ortak tanımlama ile, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan değerin az olmasını temel almaktadır. TCK’nın 145. maddesine göre, faile verilen cezada indirim yapılabilmesi için malın değerinin az olması yeterli olup, hâkim indirim oranını TCK’nın 3. maddesinde öngörüldüğü üzere “İşlenilen fiilin ağırlığıyla orantılı” olacak şekilde saptamalıdır. Değer azlığı nedeniyle ceza vermekten vazgeçme kararı verilecek ise; malın değerinin azlığı yanında “Suçun işleniş şekli ve özellikleri” de dikkate alınmalıdır.

Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

HIRSIZLIK SUÇUNDA ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİNDEN FAYDALANILABİLİR Mİ?

TCK’nın 168. maddesinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabileceği suç tipleri düzenlenmiştir. Maddeye göre hırsızlık suçunda suç tamamlandıktan sonra ve kovuşturma aşaması başlamadan önce failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir. Ancak etkin pişmanlığın, kovuşturma aşaması başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmeden önce gösterilmesi halinde verilecek cezanın yarısına kadarı indirilecektir. Bu durumlarda mağdurun, etkin pişmanlığa rızası aranmayacaktır. 

Yargıtay 2. Ceza Dairesi, 09.09.2014 tarihli ve 2013/24285 E., 2014/20149 K. sayılı kararı

“Dosya içeriğine, savunmaya, 03.04.2006 tarihli olay yeri tespit ve el koyma tutanaklarına, 04.04.2006 tarihli teslim ve tesellüm tutanağına, yakınanın anlatımlarına göre; olay gecesi şüpheli şahıs ihbarı üzerine kolluk kuvvetlerince yakalanan suça sürüklenen çocukların hırsızlık suçu işlediklerini ikrar ederek, ellerinde bulunan suça konu bir adet dizüstü bilgisayarı (laptopu) kolluk güçlerine teslim edip, etkin pişmanlık göstermek suretiyle hırsızlık suçunu işledikleri yeri gösterip henüz suçtan haberdar olmayan ve yasal müracaatı bulunmayan yakınana hırsızlık suçuna konu bir adet dizüstü bilgisayarın (laptopun) iadesini sağladıklarının anlaşılması karşısında, suça sürüklenen çocuklar hakkında TCK.nun 168/1. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi Bozmayı gerektirmiş, suça sürüklenen çocuk … müdafii ve suça sürüklenen çocuk …’un temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı istem gibi BOZULMASINA,.. “

Ancak zararın kısmen giderilmesi halinde etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için mağdurun rızası gerekmektedir.

Yargıtay 2. Ceza Dairesi, 13.01.2020 tarihli ve 2019/12797 E., 2020/655 K. sayılı kararı

“Müşteki …’in 25.05.2015 tarihinde talimat ile alınan beyanında soruşturuma aşamasında gerçekleşene kısmi iade nedeniyle etkin pişmanlığa muvafakatı olmadığını ifade etmesi karşısında, sanık hakkında koşulları bulunmayan 5237 sayılı TCK’nın 168. maddesindeki etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanamayacağının gözetilmemesi,Bozmayı gerektirmiş,..”

Hırsızlık suçu malvarlığı değerlerini koruyan bir suçtur. Bu suç ile uygulamada genellikle mala zarar verme, yağma(gasp), dolandırıcılık gibi suç tipleri birbirleri ile karıştırılmaya müsaittir. Daha az cezayı gerektiren hallerin bulunması, suçun doğru vasıflandırılması gibi hallerin varlığı bulunduğundan uygulamada failin ve mağdurun haklarının doğru ve etkin bir şekilde korunması gerekmektedir.

Bilgisayar şifresini ele geçirerek internet üzerinden hırsızlık yapmak;

Yargıtay 13. Ceza Dairesi, 13.03.2014 tarihli ve 2013/8784 E., 2014/9032 K. sayılı kararı

Sanığın, parça kontur satan katılanın işyerindeki bilgisayarında kurulu olan bilgisayar programının şifresini ele geçirerek internet üzerinden kendisine ve başkalarına farklı tarihlerde katılanın hesabından kontur yüklemek suretiyle eylemini gerçekleştirdiğinin anlaşılması karşısında; eylemin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-e, 43 maddelerinde düzenlenen teselsülen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi,Bozmayı gerektirmiş,..”

Yukarıdaki açıklamalar bilgilendirme amaçlı olup, detaylı bilgiye erişmek için mutlaka bir avukata danışmanızda fayda vardır.